Wat is pollen?

Pollen of stuifmeel zijn de mannelijke voortplantingsorganen van planten. Om tot een bevruchting te komen moeten de mannelijke en vrouwelijke geslachtscellen versmelten, net als bij dieren. Pollen die de mannelijke geslachtscellen bevatten moeten van uit een bloem naar het vruchtbeginsel gebracht worden in een andere bloem. Dat gebeurt door insecten of door de wind. De zogenaamde windbestuivende soorten zijn de boosdoeners bij pollenallergie of hooikoorts. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Bloeiwijze en pollen

Alle planten hebben speciale organen die een rol spelen bij de voortplanting. We noemen deze organen de bloeiwijze. In de bloeiwijze kun je de afzonderlijke bloemen onderscheiden. Die deelorganen waarin de geslachtscellen ontstaan heten helmdraden met de helmknoppen of –hokken respectievelijk de vruchtbeginsels, waarin de eicellen te vinden zijn. In de helmknoppen of –hokken ontstaan de pollen met daarin de mannelijke geslachtscellen. In de bloeiwijze onderscheiden we de echte kleurige en vaak welriekende bloemen die door insecten worden bestoven, en de katjes, aren en geurloze en vaak weinig opvallend gekleurde bloemen die door de wind worden bestoven. Bij deze windbestuivers worden de helmhokken bij rijpheid vaak buiten de bloemdekbladen gestoken, zodat de pollen heel gemakkelijk in de lucht kunnen komen. Het meest opvallend is dit bij de grassen. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Symptomen van hooikoorts

De symptomen van hooikoorts of pollenallergie worden uitgelegd. De verschijnselen zijn jeukende ogen, kriebel in de keel, neus en oren, soms ook niessalvo’s en een loopneus. Als uiterst hinderlijk ervaren patiënten echter klachten van overmatige vermoeidheid, lusteloosheid concentratie verlies. Deze laatste klachten leiden nogal eens tot werk- en schoolverzuim.  Vervelend rond examentijd. Alhoewel de benaming een infectie / verkoudheid suggereert is er bij hooikoorts in principe geen sprake van daadwerkelijke koorts en ook geen groenige snotneus. Antibiotica helpen dus niet. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Relatie hooikoorts en astma

In een aantal gevallen blijkt de allergie een zodanige omvang te hebben dat er gesproken kan worden van astma. Dit gebeurt wanneer de neus niet goed meer filtert en pollen ingeademd worden. Je merkt dat aan een piepende ademhaling. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Hoeveel mensen hebben last van hooikoorts?

Het aantal mensen dat last heeft van hooikoorts of een pollenallergie bedraagt enige tientallen procenten van de bevolking. Het gaat dus om miljoenen mensen, wier kwaliteit van leven behoorlijk beïnvloed kan worden door pollenallergie. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Pollinosis

Ongeveer 20 procent van de Europese bevolking lijdt aan Pollinosis, een pollen allergie. Dit percentage is verwacht te stijgen tot 50 procent binnen slechts enkele tientallen jaren. Vele mensen die last hebben van allergische reacties gebruiken dagelijks medicijnen. “Maar er zijn diverse alternatieve hulpmiddelen die onbekend zijn bij veel mensen,” zegt Nina Simons. Zij maakte een kort filmpje met tips, om medicijngebruik waar mogelijk te verminderen. Wist je dat het simpelweg smeren van een laagje vaseline onder de neus kan helpen? En dat het dragen van een grote zonnebril jeuk aan de ogen kan voorkomen? En dat er een pollenvanger is die helpt registreren welk pollen er in de lucht zit? Simons heeft een fascinerend landschap van 1:15 schaalmodellen ontworpen, om het verhaal mee te vertellen; perfect voor in de wachtkamer van de dokter, de website van het Pollennieuws, of zelfs voor op tv. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Kruisallergie?

Dit verschijnsel kan optreden bij mensen die een boompollenallergie hebben. Soms “vergist” het afweersysteem van mensen die allergisch zijn voor boompollen zich en reageert op een vergelijkbare wijze op allergenen afkomstig van bijvoorbeeld appels of hazelnoten. Bekend is de kruisallergie van berken en appels. Deze kruisallergie wordt ook wel Paraberksyndroom genoemd. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Allergeenvacinatie?

De behandeling van patiënten die allergische klachten hebben gebeurt aan de hand van een stappenplan. Allereerst dient vastgesteld te worden op welke stoffen iemand allergisch reageert. Vervolgens kan na de diagnose allereerst met medicijnen geprobeerd worden om de klachten te bestrijden. Uiteindelijk kan door de allergoloog besloten worden om bij iemand die heel ernstige klachten heeft over te gaan tot allergeenvaccinatie. Deze behandeling, die vroeger ook wel desensibiliseren of hyposensibiliseren genoemd werd, behelst een behandeling waarbij de allergene stoffen in het lichaam gebracht worden met als doel het immunologisch systeem tolerant te maken, zodat er geen heftige allergische reactie meer op zal treden als de patiënt met het allergeen in aanraking komt. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Allergische reactie

Op het moment dat u in contact komt met een product waarvoor u allergisch kunt zijn (allergeen genaamd) kan er IgE aangetoond worden in het bloed (zie film: IgE bepaling op het laboratorium). Alleen wanneer u ook passende klinische klachten heeft (hooikoorts met bijvoorbeeld positieve test voor boom- en/of graspollen) bent u allergisch. Bij het ontbreken van de klinische klachten, bent u slechts gesensibiliseerd.

Wanneer IgE antistoffen zich hebben gebonden aan zogenaamde mestcellen kan bij contact met het allergeen een allergische reactie op gang komen waarbij de mestcellen geactiveerd worden en deze eiwitten (histamine) uitstoten die allergische klachten veroorzaken.

Mevr.dr.ir. Janneke Ruinemans-Koerts (Klinisch Chemicus) van Ziekenhuis Rijnstate geeft in een videofilmpje uitleg over de wijze waarop een allergische reactie kan ontstaan en de rol van IgE hierin. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

IgE bepaling

Voor het bepalen van de IgE antistoffen die een cruciale rol spelen bij allergie, wordt er bij de patiënt bloed afgenomen. De IgE antistoffen gericht tegen de diverse producten waarvoor u allergisch zou kunnen zijn, zijn in de bloedvloeistof in oplossing aanwezig. Een geavanceerd apparaat voert de uiteindelijke testen uit en het betreffende filmpje licht toe hoe deze test in grote lijnen werkt. De diversiteit aan producten waarvoor u allergisch zou kunnen zijn vindt u dan ook terug in de diversiteit aan specifieke allergietesten. Na het uitvoeren van de testen krijgt uw arts een rapport met uitslagen en een schriftelijke interpretatie. Op basis van deze gegevens krijgt de arts ook inzicht op bijvoorbeeld de aanwezigheid van mogelijke kruisreactiviteit tussen producten waarop getest is. Kruisreactiviteit komt tot stand doordat een eiwit dat b.v. in berkenboompollen zit ook, in gelijke vorm, in de appel voorkomt. Hierdoor bindt het IgE tegen berkenpollen ook tegen het gelijksoortige eiwit in de appel. Deze vorm van kruisreactiviteit komt tussen veel verschillende producten voor, waarbij de relatie tussen pollen (boom en gras) en plantaardige producten de meest voorkomende is. Deze kruisreactie vindt plaats in de laboratoriumtest, maar ook bij de patiënt met een specifiek klinisch beeld. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Huidpriktest

De huidpriktest is een zeer eenvoudige test om grofweg vast te stellen of je reageert op allergene stoffen die bijvoorbeeld op de buitenkant van pollenkorrels zitten, of aan voedingsmiddelen zijn gehecht of aan de haren van huisdieren zitten. Ook de uitwerpselen van huisstofmijten kunnen in de testvloeistof zitten en met deze simpele test worden toegepast. Bekijk de video op hooikoorts TV >>

Pollenkalender

De pollenkalender geeft een indicatie van de bloeiperiodes in Nederland van planten die veel pollen maken. De bloeiperiodes kunnen door weersomstandigheden per provincie verschillen. Bioloog Maurice Martens leert u aan de hand van korte video's de pollenplanten herkennen voor welke u allergisch kunt zijn. Bekijk de pollenkalender op Pollennieuws.nl >>